1921 yılında bir trafik kazası sonucu görme engelli olan bir fotoğrafçı, çevredekilerin kendisinin görme engelli olduğunu anlaması ve dikkat çekici olması için bastonunu beyaza boyayarak dolaşmaya başlar Londra sokaklarında.
Bu deneyim o denli başarılı olur ki, 1931’de Fransız görme engelli örgütü, görme engelli bastonunun beyaza boyanmasını ve beyaz baston adıyla simgeleştirilmesini kararlaştırır. Bu uygulama giderek yaygınlaşır ve görme engellilerin kullandığı baston, beyaz baston olarak anılmaya başlar. John Kenndy zamanında 1963’te 15 Ekim günü, “Beyaz Baston Güvenlik Günü” olarak ilan edilir. Hatta Beyaz Baston Yasası çıkarılarak beyaz baston kullanımının hem kullanıcılar hem de muhatapları tarafından uyulması gereken kuralları saptanır. Sonunda 1969 yılında Srilanka’nın başkenti Colombo’da toplanan Dünya Körler Federasyonu 15 Ekim gününü, tüm dünya körleri için Beyaz Baston Körler Günü olarak kabul eder.
BASINA VE KAMUOYUNA
15 Ekim Dünya Beyaz Baston Görme Engelliler Güvenlik Günüdür.
Yollarda, kaldırımlarda, çarşıda, pazarda, toplumsal yaşamın sürdüğü her alanda elinde beyaz bastonla yürüyen görme engelli kişilere rastlarsınız. Elimizdeki o beyaz baston bizim gözümüz, yol arkadaşımız, rehberimiz, kılavuzumuzdur. Biz onun sayesinde rahatlıkla yürür, engelleri aşar ve gideceğimiz yere bağımsız olarak güvenli bir biçimde ulaşırız.
Sizlerden dileğimiz yollarda, kalabalık yerlerde elinde beyaz bastonu olan kişilere rastladığınızda yanına yaklaşıp kendinizi tanıtarak yardıma ihtiyacı olup olmadığını sormanızdır.
Yardım istemesi halinde onun kolunuza girmesini ya da dirseğinizden tutmasını sağlayarak, yarım adım önden yürüyüp gitmek istediği yere kadar yardımcı olmanızdır.
Eğer sürücüyseniz yola inen beyaz bastonlu birini gördüğünüzde yasanın da emrettiği gibi yavaşlamalı, gerekirse durmalısınız. Önceliğin beyaz bastonlu yayaya ait olduğunu bilmelisiniz.
Diğer yandan yollarımız, kaldırımlarımız, sosyal donatı alanlarımız maalesef çukurlarla, mantarlarla, kazık ve zincirlerle adeta ölüm tuzağı gibi. Kent yetkililerini bu tür engelleri ortadan kaldırarak mekanları herkes için erişilebilir hale getirmeye davet ediyoruz.
Zira bugüne kadar yurdun pek çok yerinde çok sayıda arkadaşımız çukurlara düşerek mantar, zincir gibi engellere takılarak yaralanmış hatta hayatını kaybedenler olmuştur.
Vatandaşlarımız bazı yerlerde araçlarını kaldırma hatta sarı çizgiler üzerine koymakta , bazı esnafta tezgahlarını sarı çizgilere koyarak bunların kullanımını engellemekte ve çeşitli kazalara neden olmaktadır. Sürücülerimizi, esnafımızı ve vatandaşlarımızı bu konuda duyarlı olmaya davet diyoruz.
Ayrıca :
Kamu ve özel kurumların sosyal medya paylaşımlarında yer alan görsellere betimleme eklenmesini,
Resmî internet sitelerinin görme engelliler için erişilebilirlik standartlarına uygun hale getirilmesini ve denetlenmesini
Kamu ve özel kuruluşlara ait binalarda Braille yönlendirme levhaları, kabartma planlar ve sesli asansör sistemlerinin bulundurulmasını,
Kamuya açık alanların (park , bahçe ve kaldırımlar gibi) herkes için erişilebilir biçimde düzenlenmesini,
Beyaz bastonların devlet tarafından ücretsiz karşılanmasını,
Kamu personeline erişilebilirlik konusunda farkındalık eğitimi verilmesini,
Yeni yapılan her bina, yol ve dijital platformda erişilebilirliğin yasal zorunluluk haline getirilmesini,
Son olarak bugün bir çok Çağdaş Demokratik ülkede beyaz baston yasası bulunmaktadır. TBMM’nin sivil toplum örgütlerimizin görüşünü de alarak en kısa zamanda beyaz bastonun standartlarını, kullanım alanlarını, ihlallere yönelik yaptırımları da kapsayacak şekilde bir Beyaz Baston Yasasını çıkarmasını istiyoruz.
Bağımsız, güvenli erişilebilir yaşam herkes gibi biz görme engellilerin de hakkıdır. Haklarımızı
elde etmek için yürüttüğümüz bu onurlu mücadelede taleplerimizi kamuoyuna duyurmak
için siz değerli medya mensuplarının sesimiz, soluğumuz olacağına inanıyoruz.
ALTINOKTA KÖRLER DERNEĞİ EĞİTİMDEN SORUMLU GENEL BAŞKAN YARDIMCISI AFYON ŞUBE BAŞKANI HAKAN ERDOĞAN